Beyin Pili (Parkinson Hastalığında Derin Beyin Stimülasyonu)

Beyin Pili (Parkinson Hastalığında Derin Beyin Stimülasyonu)

Parkinson hastalığı beyinde dopamin adını verdiğimiz bir maddenin eksilmesiyle ortaya çıkar. Genellikle ilen yaşlarda ortaya çıkar ve başlangıç belirtisi elde veya bir vücut yarısında titremedir. . Hastada eşlik eden bir duruş bozukluğu olarak öne eğik durma ya da yürürken kolunu sallamama görülebilir. Parkinson hastalığı beyinde dopamin adını verdiğimiz bir maddenin eksilmesiyle ortaya çıkar. Genellikle ilen yaşlarda ortaya çıkar ve başlangıç belirtisi elde veya bir vücut yarısında titremedir. Hastada eşlik eden bir duruş bozukluğu olarak öne eğik durma ya da yürürken kolunu sallamama görülebilir.

Bir diğer belirti hareketlerde yavaşlama olmasıdır. Hasta günlük işlerini yaparken zorlanır. Yemek yerken, bir tarafa dönerken yavaşlama söz konusudur ve bunlar güçlükle yapılır. Hastada kas sertliği mevcuttur. Hastalar küçük harflerle ve okunaksız yazarlar. Yürürken yavaş ve öne doğru eğilerek yürürler Sesleri kısıktır ve yutma zorluğu gelişebilir. Parkinson hastalığı tanısı klinik muayene bulgularıyla konur.

Yukarda saydığım belirtileri olan ve yaşamını kalitesi olumsuz yönde etkilenen hastaların bir Nöroloji uzmanına başvurarak muayene edilmeleri gerekir. Nöroloji uzmanları hastalığın başlangıçtaki tıbbı tedavisini yani ilaç tedavisini uygular. Bu hastalıkta esas sorun beyindeki bir maddenin eksikliği olduğu için hastalar ilaç tedavisine iyi cevap verirler ve pek çok hastayı ilaç tedavisi ile özellikle hastalığın başlangıcında tedavi etmek mümkündür.  Hastalık ilerlediğinde ve ilaçlara yanıt alınamaz ise veya ilaçların hastanın gündelik yaşamını olumsuz etkileyen yan etkileri ortaya çıktığında cerrahi tedavi devreye girer.

Beyin pili uygulamasında amaç nedir?

Beyin pili olarak bilinen Derin Beyin Stimülasyonu (DBS) Parkinson hastalığının motor belirtilerine yönelik olarak en sık kullanılan cerrahi yöntemdir. DBS işleminde beyinde bulunan iki bölgeden birine (subtalamik çekirdek veya globus pallidus bölgesi) yüksek frekanslı elektriksel uyarım vermek amacı ile mikroelektrodlar yerleştirilir. Bu uyarım Parkinson hastalarında eksik olan sinyali düzenler. DBS ameliyatı güvenli, etkili, istenirse tamamen geri döndürülebilir ve hastaya uyarlanabilir olduğu için en çok tercih edilen cerrahidir. Bu tedavi ilaçlara dirençli veya ilaçların yan etkilerinden olumsuz etkilenen hastalara uygulanmaktadır.

Bu hastalar cerrahi öncesi nasıl değerlendirilir?

Cerrahı tedavi için uygun olduğu düşünülerek sevk edilen hastalar Nöroloji ve Psikiyatri uzmanları ile beraber değerlendirilir. Hastanın ameliyat öncesi hastalık durumu çeşitli ölçeklerle puanlanır ve video çekimleri ile kayıt altına alınır.

Hangi hastalar uygun aday olarak seçiliyor?

Parkinson hastalığında cerrahi için genelde tanısı kesinleşmiş, hastalık başlangıcından itibaren 5-7 yıl arası süre geçmiş ve belirgin engelleyici psikiyatrik sorunu olmayan hastalar seçilir. Hastalar tıbbi tedaviye yanıt vermiyor iseler veya tedavi edici dozlarda motor veya psikiyatrik yan etkiler ortaya çıkıyor ise bu hastalar cerrahiye adaydır. Cerrahi için hastanın genel durumuna ve eşlik eden hastalıkların olup olmamasına da dikkat etmek gerekir.

Parkinson cerrahisi nasıl yapılıyor?

Cerrahi işlemden önce ayrıntılı beyin manyetik rezonans görüntülemesi yapılır Cerrahi sabahı hastanın başına özel bir çerçeve yerleştirilir ve bu çerçeve ile beyin tomografi görüntüleri alınır. Ardından bu görüntüler daha önce alınmış olan olduğumuz beyin görüntüleri ile bilgisayarda birleştirilir. Birleştirilen görüntüler üstünde beyin içinde hedef nokta olarak saptanan noktaların üç boyutlu uzaysal koordinatları elde edilir. Ameliyathanede hasta uyanık iken lokal anestezi eşliğinde beyin içindeki hedef noktalar özel elektrodlar yardımı ile saptanır ve ardından kalıcı elektrotlar yerleştirilir Ameliyatın son kısmında hasta genel anestezi altında uyutulur ve göğüs bölgesinde cilt altına ileri teknoloji ürünü olan bir pil yerleştirilerek  beyin içine yerleştirilmiş olan elektrotlara bağlanır. Toplam işlem süresi 5-6 saattir.

Cerrahi sonuçları nasıldır?

Cerrahi ile oldukça başarılı sonuçlar alınmaktadır. Özellikle hastaları ilen derecede rahatsız eden titreme, kasılma, hareketlerde yavaşlama, istemsiz hareketler gibi bulgular önemli ölçüde kontrol altına alınmaktadır. Hastanın muayene bulguları ile uyumlu olarak uygulanan elektrik akımının şiddeti ve düzeni cilt üzerinden özel cihazlarla ayarlanabilir.

Hastalar ameliyattan sonra ilaçlarını almaya devam ederler ancak pek çok hastada ilaç dozları azaltılır ve böylece özellikle distoni (kaslarda kasılma, bükülme) gibi yan etkilerde belirgin azalma görülür. DBS hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaz ancak belirtilerde belirgin rahatlama sağlar.